Tijd om, naast alle recepten, ook weer eens een informatieve blog te delen. Want naast het bloggen, het schrijven & fotograferen van recepten ben ik, achter de schermen, ook nog steeds bezig met het geven van voedingsadviezen. Het blijft een passie van me om me te verdiepen in gezonde voeding. En wat voeding betreft ben je nooit uitgeleerd. Ik leer dan ook heel veel van de cursus Orthomoleculaire voeding voor kinderen waar ik momenteel mee bezig ben.
In deze blog kom je meer te weten over hormonen; wat zijn nu precies hormonen & wat doen ze in ons lijf? Het kan zijn dat je deze blog ook op fitgirls.nl tegen bent tegengekomen, daar heb ik deze tekst namelijk oorspronkelijk voor geschreven.
Wat zijn hormonen?
Het woord hormoon komt van het Griekse ‘hormao’, dat ‘in beweging zetten’ betekent. Hormonen zijn lichaamseigen stoffen die door klieren en hormoonproducerende weefsels afgegeven worden aan het bloed. Via de bloedbaan komen ze bij de verschillende lichaamscellen. Hormonen werken onderling nauw samen en zijn verantwoordelijk voor vrijwel alle processen in het lichaam.
Klieren die hormonen afscheiden zijn bijvoorbeeld de eierstokken, de hypofyse & de schildklier. Voorbeelden van hormonen zijn insuline, cortisol, oestrogeen & testosteron. Er zijn honderden verschillende hormonen; elk met hun eigen functie en eigenschappen. Ze zorgen voor bijvoorbeeld groei, honger- & verzadigingsgevoel, het immuunsysteem & de stofwisseling.
Veel vrouwen hebben echter een verstoorde hormoonbalans met allerlei nare gevolgen zoals hevige menstruaties (of juist het uitblijven van menstruaties), stemmingswisselingen of vermoeidheid als gevolg.
Voeding is de basis van een goede hormoonwerking; met wat je wel en niet eet kun je dus veel invloed uitoefenen op je hormoonhuishouding en daarmee je gezondheid. Wanneer je hormonen in balans zijn ervaar je over het algemeen meer energie en heb je een betere weerstand. Ook heb je minder klachten tijdens de menstruatie of menopauze en het zorgt ook nog eens voor een mooiere huid. Klinkt goed toch?!
Een aantal symptomen van hormonale onbalans:
- Onregelmatige menstruatie & PMS (Premenstrueel syndroom)
- PCOS
- Heftige menopauze
- Moeilijk gewicht verliezen
- Onbeheersbare eetbuien
- Stemmingswisselingen
- Laag libido
Wat heeft een negatief effect op de hormoonbalans?
- Een langdurig ongezond voedingspatroon (met veel geraffineerd, industrieel geproduceerd voedsel, veel tarwe, suiker en/of synthetische zoetstoffen)
- Alcohol
- Niet-biologisch vlees, vis en zuivel
- Anticonceptie met hormonen
- Stress; ook teveel of te fanatiek sporten & teveel cafeïne kunnen stress voor je lichaam opleveren
- Crashdiëten of langdurig diëten
- Teveel omega 6-vetzuren (dit vind je bijvoorbeeld in zonnebloemolie & de meeste kant-en-klaar producten)
- Pesticiden, milieuvervuiling & plastic verpakkingsmateriaal
Naast de juiste voeding is ook leefstijl dus erg belangrijk. Voorkom stress zoveel mogelijk en zorg voor voldoende ontspanning, slaap & water. Kies het liefst voor cosmetica en huidproducten op natuurlijke basis.
Ook zou je de anticonceptie die je gebruikt eens kritisch onder de loep kunnen nemen. Kies bij voorkeur voor een anticonceptiemiddel zonder hormonen (zoals het koperspiraaltje). Overleg uiteraard eerst met je huisarts voordat je ergens mee stopt!
Hoe kun je je hormonen positief beïnvloeden met voeding?
De basis
Zorg ervoor dat je eetpatroon zoveel mogelijk (minimaal 80 %) bestaat uit onbewerkte, natuurlijke producten (het liefst zonder barcode ;))
Eet met name veel groene (blad) groenten (een echte topper is broccoli) en daarnaast veel kleurrijke groenten. Vergeet ook de zetmeelrijke groenten zoals pompoen, zoete aardappel, bieten & pastinaken niet. Zee-groenten & algen (zoals zeekraal, lamsoren, kelppoeder) zijn erg belangrijk om voldoende jodium binnen te krijgen, wat weer goed is voor een optimale schildklierwerking (je vindt het overigens ook in witvis, schaal- en schelpdieren & eigeel).
Gezonde vetten
Vet is nodig voor de aanmaak van de belangrijkste hormonen; zorg er dus voor dat je ze voldoende binnenkrijgt. Kies wel voor de juiste vetsoorten!
Vooral kokosolie & omega 3 vetzuren hebben een positieve uitwerking op je hormoonhuishouding. Omega 3 zit onder andere in vette vis (zalm, makreel, sardines, haring etc.), lijnzaad, walnoten, chiazaad & postelein. Verminder ook je inname van omega-6 vetzuren (uit bijv. zonnebloemolie & kant-en-klaar producten); teveel werkt ontstekingen in de hand. Eet volop gezonde vetten uit avocado’s, kokosproducten, extra vierge olijfolie, vette vis, olijven en rauwe noten, zaden & pitten.
Voldoende eiwitten
Vergeet niet voldoende eiwitten te eten uit o.a. biologisch gevogelte en (in mindere mate) rood vlees, vis, (met mate) geiten- of schapenzuivel, peulvruchten, quinoa, paddenstoelen etc. Biologische eieren zijn échte voedingstoffenbommetjes want ze zijn rijk aan B vitaminen, omega 3 vetzuren, foliumzuur, ijzer, calcium & kalium.
Helende kruiden, specerijen & smaakmakers
Kaneel, kurkuma, knoflook, gember, cayennepeper, zwarte peper, maca & (rauwe) cacao hebben ook een positief effect op je hormonen; laat deze dus ook (afwisselend) in je eetpatroon voorkomen.
Op deze website vind je allemaal recepten die je hormoonbalans ondersteunen zoals deze ‘happy hormone’ smoothie of deze Thaise curry die ook een positief effect heeft op je hormoonhuishouding.
Door je hormonen weer in balans te krijgen wordt goed voor jezelf zorgen (op alle vlakken) prioriteit. Zo voel je je lekker & sta je krachtiger in het leven!
Wil je hulp bij het optimaliseren van je eetpatroon? Kijk hier voor meer mogelijkheden of neem contact met me op (mail naar marianne@personalfoodcoaching.nl).
Gebruikte bronnen:
The Optimum Nutrition Bible – Patrick Holford
Lesmappen Natuurvoedingsadviseur Civas
Kyra’s Kitchen – Kyra de Vreeze
De Hormoonfactor – Ralph Moorman
©Personal Foodcoaching – 2015